■ وزیر نیرو باید چه خصوصیاتی داشته باشد؟

● به قلم :مهندس فریدون صالحی مدیرعامل اسبق سد و نیروگاه کرخه

مهم‌تر از اینکه چه کسی می‌تواند وزیر نیرو شود باید گفت وزیر نیرو چه چیزهایی باید بداند؟ در ایران گره خوردن سرنوشت آب و برق به هم، انتخاب گزینه جامع‌الشرایط و مطلوب را سخت کرده است.

در این سال‌ها فاصله برق با آب به اندازه‌ی فاصله‌ی کشاورزی و نفت دور و به اندازه آب با کشاورزی نزدیک است.
ازطرفی تقارن آب و برق مربوط به زمانی بود که ایران حداکثر دو سد با مخزن شش میلیارد مترمکعبی آب داشت و مقدار تولید انرژی برق‌آبی به اندازه کل مصرف کشور بود. مثلا در سال ۱۳۴۳ کل مصرف کشور کمتر از تولید نیروگاه دوهزار مگاواتی مسجدسلیمان بود و این در حالی بود که آب مورد نیاز این نیروگاه نقشی در تنظیم آب کشاورزی نداشت و در همان سال ایده تاسیس وزارت آب و برق مطرح واجرائی شد.
طبیعی بود که نگاه این چنینی به ماموریت وزارت مورد نظر، مطلوب آن زمان باشد‌.

در شرایط فعلی با تغییرات به‌وجود آمده در حوزه‌های اقلیمی، ضریب اهمیت هرکدام از مقوله‌های فوق تغییراتی جدی نموده است‌.

ارزش آب نه تنها به اندازه ضریب تبدیل انرژی نیست بلکه فراتر از آن حتی برای توليد برخي مواد غذایی هم به صرفه نیست. ارزش یک لیتر از آب برخی رودخانه‌های ایران با غلظت Ec400 ارزشی معادل یک لیتر مواد نفتی پیدا کرده است. ازطرفی برای تامین ۵۰ هزارمترمکعب آب شیرین در روز باید سرمایه‌گذاری ثابت حدود۸۵ میلیون دلارانجام داد و برای تولید هرمترمکعب آب ۴ کیلووات ساعت برق مصرف نمود‌ به عبارتی درخوزستان ازآب برق تولید می‌شود و در بندرعباس از برق آب‌. این درحالی است که سالانه به دلیل عدم احداث مثلا سد بختیاری چندین میلیارد متر مکعب از باکیفیت‌ترین آب‌های دنیا هدر می‌رود.

مزیتی که با مطالعه و سرمایه‌گذاری در آن می‌توان از کاهش میلیاردی حجم سد دز که ناشی از انباشت رسوب باادستی‌ست جلوگیری کرد. این چالش‌هادرکنار ابرچالش‌های مهم جهانی نظیر فروچاله‌ها و فرونشست زمین، تغییر اقلیم و ریزگردها عوامل جدیدی هستند که نه تنها به یک وزیر دانا بلکه به یک وزارت‌خانه جدید و پویا اشاره دارد.